Draai de schroef vast, Rusland zal houden. Scenario’s voor na de “verkiezingen
Het voorbeeld van Rusland maakt heel duidelijk dat een geconsolideerd autoritair regime verkiezingen kan beheren als een gigantische gebeurtenis die dient om zijn vorm te bevestigen.
Als vanaf het begin bekend is wie de verkiezingen zal winnen en dat het Vladimir Poetin zal zijn, waarom zou je ze dan houden? Dit is een van de vragen die politicologen, deskundigen en columnisten regelmatig te horen krijgen nu de grote stemming in Rusland nadert. Autoritaire regimes en dictaturen schrikken niet terug voor de procedure die als een kenmerk van democratie wordt beschouwd.
De Russische verkiezingen zijn een test van het systeem. Van het puntje van de sterren die de torens van het Kremlin sieren tot de bodem van de diepste plas voor het stemlokaal in de paardrijdende stad N. moeten alle radertjes goed werken om een vooraf bepaalde uitkomst te bevestigen, in de taal van het internationale kapitalisme KPI’s (Key Performance Indicators) genoemd. Dit jaar tsjilpten de vogels dat de beoogde KPI 80 procent was. steun voor de eeuwigdurende voorzitter, met een minimum van 70 procent. aanwezigheid.
De directeuren van de Russische presidentiële administratie, de propagandisten van diverse pluimage, het hele machtsapparaat dat elke poging tot politieke overtreding vervolgt en zelfs over de schouder van de kiezers meekijkt, de kiescommissie van de staat, van wie het afhangt wie wel en wie niet mag meedoen aan de verkiezingen, werkt aan dit resultaat. Er is een Russische bureaucratie aan het werk, waarin de hoger geplaatsten ervoor zorgen dat de lager geplaatsten hun werk doen, gedwongen om te stemmen zoals geïnstrueerd.
Alle staatsbedrijven werken voor een vooraf bepaald resultaat, waarvan de werknemers gehoorzaam in de rij staan bij de stembureaus uit dankbaarheid voor hun goede en stabiele banen, medewerkers van klinieken en ziekenhuizen, leraren en docenten in de rij staan, en de laatsten hun studenten in de rij zetten. De privésector schrikt er ook niet voor terug om zijn loyaliteit aan de staat te tonen door ervoor te zorgen dat ook zijn kaders hun verkiezingskaart in de muil van de Leviathan gooien. De druk raast door de samenleving als een gigantische stoomwals, maar het gevoel van beklemming in de keel wordt verondersteld te worden gecompenseerd door de festivalattracties die de organisatoren hebben voorzien tijdens de verkiezingsperiode – concerten, verlotingen, kleine geschenken.
En hier is het resultaat. Slechts een kwart van de protocollen van de kiescommissies is ontvangen door de centrale Russische commissie, en het is nu al duidelijk dat er een record zal worden gevestigd – 88 procent. De stemmen zijn bekend voor wie. De nevenschikking van de getallen trok al snel de aandacht; twee achten is tenslotte een van de symbolen die gebruikt worden door nazi-fanaten. Misschien was daarom tegen de ochtend, toen de stemmen werden ‘geteld’, één procent verdwenen. Voor dictaturen zoals het moderne Rusland wordt alleen al het opzichtig vervalsen van resultaten een bewijs van de effectiviteit van het systeem. We konden het, dus we deden alsof.
De presidentsverkiezingen van dit jaar waren niet intrigerend, niemand twijfelde ook maar een fractie van een seconde aan de uitkomst. Misschien alleen druk uitoefenen op de veronderstelde 80 procent. “steun” tot 90 procent. is een lichte overdrijving die laat zien dat zelfs Poetin nog ruimte heeft voor meer onthechting van de realiteit. Hij overtrof zelfs Loekasjenko’s geschilderde score van 2020.
Meer oorlog
Poetin zelf gaf kort na de bekendmaking van de voorlopige resultaten een persconferentie in zijn hoofdkwartier. Op een van de eerste vragen – over de uitdagingen in de nieuwe termijn – antwoordde hij dat “in de eerste plaats kwesties in verband met de speciale militaire operatiemoeten worden aangepakt”. Met een andere voegde hij eraan toe: “Er zal niet veel veranderen in ons politieke leven”. De vijfde termijn is nog niet eens begonnen en het systeem raakt al in een impasse. Maar het feit dat er niets verandert, kan net zo goed betekenen dat alles bij het oude blijft, alleen maar meer. Meer oorlog, meer onderdrukking, meer isolatie en meer belastingen om het allemaal draaiende te houden.
Een van de belangrijkste kwesties, juist in het kader van de ‘spec ops’, is een nieuwe mobilisatieronde voor Rusland. Sommige experts wedden dat het snel zal beginnen. Deze, die werd aangekondigd in september 2022, is formeel nog steeds aan de gang en hoeft alleen nog maar de militaire commissies en procedures te activeren die in de tussentijd zijn verfijnd. Militaire dagvaardingen kunnen nu digitaal binnenkomen, op een Gosus Services account, en het feit alleen al dat ze verschijnen op het profiel van een gebruiker zal worden beschouwd als een effectieve levering. Maar er zijn ook beweringen dat het Kremlin goed bezig is met het rekruteren van huursoldaten en het zonder mobilisatie zal stellen. Alles hangt echter af van het oorlogsplan van Moskou. Als er een groot offensief wordt gepland, met Kharkiv, Odesa en Nikolaev als doelwitten, is het huidige contingent misschien niet genoeg. Hoe dan ook, Poetin heeft na de verkiezingen een ‘sociaal mandaat’ om de beslissing te nemen om te mobiliseren. 87 procent van de De kiezers zijn het er blijkbaar over eens dat de oorlog tegen Oekraïne de absolute prioriteit heeft.
Zekerder dan mobilisatie is de intensivering van repressie. In Rusland zijn net drie nieuwe ‘hybride strafkolonies’ opgezet. De omvang van de investering kan raadselachtig zijn, aangezien de Russische gevangenissen de laatste jaren leeg beginnen te glanzen, al was het maar door de massale rekrutering voor de oorlog, en het aantal gevangenen op een recorddiepte staat. Waarom dan nieuwe bouwen? Het is niet verwonderlijk dat de Russen vrezen dat de repressie massaal zal worden en dat het goelagsysteem zal terugkeren. Want oorlog betekent ook een groot verlies aan banen en een oorlogseconomie heeft handen nodig. Het gebruik van gevangenisarbeid kan een manier zijn om gaten te vullen, precies waar het regime het nodig heeft.
De aanslag op Leonid Volkov in Vilnius was ook een slecht teken van vervlogen tijden. Volkov was een van Navalny’s belangrijkste medewerkers en was jarenlang voorzitter van de Anti-Corruptie Stichting, opgericht door de overleden oppositieman. De meedogenloze aanval op een prominente politieke expat op het grondgebied van de Europese Unie is niet alleen een waarschuwing voor alle critici van het regime. Het bewijst ook dat gastlanden van Russische emigranten de keuze hebben om ofwel meer te investeren in de bescherming van deze omgeving tegen spionage, ofwel te aanvaarden dat Kremlin-agenten vrij hun grondgebied binnendringen.
“Cheburnet” en de “digitale goelag”
In de komende zes jaar als president van Poetin, gebaseerd op illegale grondwetswijzigingen, zal de koers die hij heeft ingezet om het land te isoleren, vooral van het Westen, niet veranderen. Al jaren doemt het spookbeeld op van de ‘Cheburnet’ en de ‘digitale goelag’ in Rusland. De eerste term betekent een ‘soeverein internet’, d.w.z. een netwerk dat effectief is afgesloten van buitenlandse sites, waar de inhoud nauwgezet wordt gefilterd en gecontroleerd. Discussies over de noodzaak om het internet te verdedigen tegen vijandige neigingen zijn in Rusland op zijn minst al sinds 2014 aan de gang.
Na twee jaar oorlog, waarbij de meeste onafhankelijke media verboden zijn en Rusland zijn relatie met het Westen heeft opgegeven, lijkt een verdere verdieping van het isolement van de informatiesfeer meer dan zeker. Dit is bijvoorbeeld te zien bij de ongekende hackaanval op de infrastructuur van Medusa – misschien wel de populairste Russische oppositie-mediakanaal, dat al tien jaar opereert vanuit Letland. De redacteuren van Medusa hadden moeite om de dienst in stand te houden in de week voorafgaand aan de verkiezingen en adviseerden lezers om zich aan te melden voor een speciale nieuwsbrief, omdat er bezorgdheid bestond dat het regime tijdens de verkiezingsperiode illegale diensten effectief zou kunnen blokkeren of het internet tijdelijk helemaal zou kunnen afsluiten.
Een ‘digitale goelag’ is aan de andere kant meer dan alleen het internet geïsoleerd houden van de wereld achter hekken met prikkeldraad. Het gebruik van camera’s met gezichtsherkenning verspreidt zich in Rusland. Op dit moment werkt het gecentraliseerde systeem het beste in Moskou, met een dekking van 74 procent. openbare plaatsen en 90 procent. woonwijken. Het opereert op kleinere schaal in Sint-Petersburg en Tatarstan, en is nog steeds residuaal in andere regio’s. Maar het regime wil steeds meer steden en gebieden omvatten, inclusief toezicht op niet-overheidsactoren, inclusief particuliere actoren. Volgens cijfers van The Moscow Times is het budget voor dit doel tussen 2019 en 2022 met een factor 2,5 verhoogd. Het Russische ministerie van Digitalisering beweert dat dit de veiligheid zal verbeteren en de misdaadopsporing met 30% zal doen toenemen. De oppositie maakt zich terecht zorgen dat een massaal gezichtsherkenningssysteem slechts een instrument is voor surveillance en onderdrukking. Een luxe als het recht op privacy wordt niet eens meer genoemd.
De “digitale goelag” bestaat ook uit een intensivering van de controle en de mogelijkheid om de acties van burgers te controleren door middel van instrumenten zoals de eerder genoemde Gosus Services, die oproepen aan het leger zullen doorgeven. In het geval van het niet verschijnen bij de commissie, zal de persoon die een digitale dagvaarding heeft ontvangen automatisch worden onderworpen aan sancties, zoals een verbod om naar het buitenland te reizen, het niet kunnen kopen en registreren van vervoermiddelen, onroerend goed, een verbod om een bedrijf op te zetten.
Gesloten samenleving en Poetins NEP in omgekeerde richting
In de winter van 2023, toen vooraanstaande Russische beroemdheden bijeenkwamen voor het inmiddels beroemde ‘naaktfeest’, werd duidelijk dat er een morele transformatie gaande was in het land. De voorbode daarvan was al de golf van aanklachten die in gang werd gezet door de grootschalige agressie tegen Oekraïne. Hoe verregaande publieke controle eruit kan zien, werd aangetoond door de deelnemers aan het evenement, wier bizarre outfits het publiek, vooral de ‘Z-patriotten’ en zelfs Poetin zelf, woedend maakten. Wanneer “daar aan het front onze jongens in de loopgraven zitten” of sterven in vlezige aanvallen, is er zelfs in de hoofdstad van het hedonisme die Moskou zich tot voor kort vrijmoedig mocht noemen, geen plaats meer voor “gekleurde vogels”. Als gevolg daarvan moesten de beroemdheden in het openbaar buigen en de prijs om terug te keren naar de TV-schema’s was tournees voor Russische soldaten aan het front. Het regime heeft dus een duidelijke boodschap afgegeven dat iedereen gelijk in de rij moet lopen, elke afwijking is niet welkom. Diezelfde beroemdheden meldden gehoorzaam op hun sociale netwerken dat ze hun burgerplicht hadden gedaan en hun stem hadden uitgebracht, ook nu weer – het is duidelijk voor wie.
Oorlog kost geld, dus zijn er offers nodig. Een paar dagen voor de verkiezingen bereikte het portaal Vyzhnye Istorii informatie dat Russen een belastingverhoging tegemoet kunnen zien, inclusief persoonlijke inkomstenbelasting, na de zekere overwinning van Poetin. De nieuwe regels voor belastingprogressie zullen betrekking hebben op ongeveer 20 miljoen mensen, voornamelijk de grootstedelijke middenklasse. In de nieuwe realiteit zijn hogere belastingen echter nog steeds een onbetaalbare prijs voor hen, vooral in vergelijking met naar het front gaan.
Er wordt de laatste tijd veel gepraat over het feit dat Rusland de productie van wapens en munitie opvoert en zijn economie in oorlogsmodus zet. Het wordt minder vaak vermeld dat de toenemende deprivatisering, ook bekend als de “herziening van de privatiseringsresultaten”, momenteel aan de gang is in de staat Poetin. Het gaat over de privatisering van activa in de jaren ’90, die de afgelopen twee jaar met de hulp van het Openbaar Ministerie massaal zijn teruggegeven uit particuliere handen aan de staat. Op deze manier ‘deprivatiseren’ Poetin en de zijnen gebieden van de economie die vanuit hun standpunt strategisch zijn. Tegelijkertijd stellen ze het privébezit en de bescherming ervan ter discussie, wat over een paar jaar een radicale herziening van het economische systeem zou kunnen betekenen.
Nemtsov en Navalny glimlachen
Op verkiezingsdagen – aangezien het stemmen over drie dagen werd uitgesmeerd, wat het makkelijker maakte om het proces te manipuleren en te controleren – circuleerden op Russische sociale media herdenkingsfoto’s van Boris Nemtsov, die in 2015 werd vermoord, en Alexei Navalny, die onlangs naar zijn dood werd geleid, van de verkiezingen van voorgaande jaren. Lachend poseerden ze met hun stembiljetten. Ze demonstreerden ze openlijk en lieten zien dat de verkiezingen sowieso niet eerlijk waren. Afgelopen weekend slaagden enkele Russen erin stembiljetten uit de stembureaus te halen, hoewel dit streng bestraft zou worden, en ze naar het nog verse graf van Navalny te brengen. Op de kaarten schreven mensen bijvoorbeeld: “Navalny – mijn president”. Waarschijnlijk lachte niemand toen hij deze eigenaardige daad van politieke necromantie beging. Rebellie tegen vervalsing en een hypocriet systeem is niet langer een vrolijke voorstelling.
Politieke oppositie in Rusland bestaat niet. Alle mogelijkheden om de politieke realiteit in het land te beïnvloeden zijn uitgeput. Uit verschillende ideeën over hoe ze via verkiezingen hun verzet tegen het regime konden tonen, was het onmogelijk om er een te kiezen die het regime op de een of andere manier kon bedreigen. Uiteindelijk besloten figuren zoals Yulia Navalny op te roepen tot een ‘Noon against Putin’ actie. En inderdaad, massa’s Russen doken zondagmiddag op bij de stembureaus in binnen- en buitenland. Dit kan echter nauwelijks een succes worden genoemd als de beelden deel uitmaakten van een propagandaverhaal over een grote opkomst, die de eenheid van de burgers liet zien.
Het Kremlin wilde een grote opkomst om het verkiezingsspektakel te legitimeren. De oppositie stemde ermee in om figuranten te zijn in deze productie. Het is daarom moeilijk te ontkennen dat de Oekraïners het recht hebben om met schaamte toe te kijken bij deze inspanningen, terwijl in door Rusland bezette gebieden vliegende kiescommissies stemmen voor Poetin verzamelden, vergezeld door gewapende en gemaskerde soldaten. Volgens Oekraïense columnisten is de echte Russische oppositie niet degene die op zondag 17 maart besloot om even bij de stembureaus te komen staan, maar degene die in vrijwilligersformaties aan de kant van het Oekraïense leger vecht en met haar rally’s, die de afgelopen dagen zijn geïntensiveerd, Russische grenssteden lastigvalt.
De verkiezingen in Rusland waren een schijnvertoning, de oorlog in Oekraïne is echt.
**
Gefinancierd door de Europese Unie. De standpunten en meningen zijn die van de auteurs en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de standpunten van de Europese Unie of het directoraat-generaal Justitie, vrijheid en veiligheid. Communicatienetwerken, inhoud en technologie. Noch de Europese Unie, noch de financierende instantie is er verantwoordelijk voor.
