Journalisten zonder media, een media zonder journalisten: de paradoxale situatie van Oekraïne in oorlogstijd
Is het gepast om in oorlogstijd over nieuwe trends in de media te praten? Het antwoord is ja, en bovendien moeten we dat ook doen. De wereld gaat voortdurend vooruit en ontwikkelt zich, en gelukkig geldt dat ook voor de Oekraïense media. Als een journalist je het tegendeel vertelt, of als hij zegt dat de Oekraïense media hebben opgehouden te bestaan, dan volgt hij geen lopende situatie.
Een aantal mediakanalen is inderdaad ter ziele gegaan door de oorlog, maar er zijn en blijven nieuwe opduiken, meestal online. De Oekraïense nationale unie van journalisten blijft samen met internationale partners waardevolle steun bieden aan de media in het land.
Hier zijn enkele nieuwe trends in de Oekraïense media.
1. Journalisten creëren hun eigen online platforms
Veel journalisten die hun baan zijn kwijtgeraakt, hebben hun eigen online platforms gecreëerd, zoals Telegram- en YouTube-kanalen. In sommige gevallen zijn deze erg populair geworden en hebben ze de journalist naar een nieuwe fase in zijn carrière gebracht. Sommige journalisten gebruiken hun persoonlijke Facebookpagina’s gewoon als mediakanaal. Dergelijke persoonlijke media zijn echter duidelijk een vorm van bloggen. Het zou beter zijn als het een aanvulling was op de traditionele journalistiek. Ik ben ervan overtuigd dat je alleen een professionele journalist kunt blijven als je werkt voor of samenwerkt met professionele mediakanalen.
2. Publicaties zonder exclusieve inhoud hebben geen vooruitzichten
Journalisten zonder mediaorganisaties is een trieste realiteit. Maar de situatie is nog paradoxaler: er zijn ook mediakanalen… zonder journalisten. Veel van deze uitgevers geven nu voorrang aan schrijvers van inhoud die als taak hebben het verkeer te vergroten om advertenties aan te trekken. Journalisten zijn vaak “overbodig” geworden, in alle opzichten onderschat. Er is echter een belangrijke twist: Google kent een slechte ranking toe aan media die geen exclusieve inhoud publiceren (interviews, onderzoeken, enz.) omdat het dergelijke publicaties niet de aandacht waard vindt. Dergelijke verkooppunten hebben geen vooruitzichten.
3. Het belangrijkste onderwerp van vandaag is oorlog, maar onderwerpen in vredestijd zijn niet minder populair
Natuurlijk zijn lezers geïnteresseerd in oorlogsnieuws, interviews met militaire experts, enzovoort. Maar er is ook vraag naar onderwerpen in vredestijd. Deze omvatten economie, sport, cultuur, wetenschap, lifestyle (gastronomie, mode, design, enz.). De onderwerpen woningrenovatie en interieurontwerp hebben bijvoorbeeld enorme kijkcijfers op online media. Waarom? Mensen zijn het gezinsleven en het comfort van thuis op een speciale manier gaan waarderen. Degenen die hun huis hebben moeten verlaten, missen hun huis en willen zo snel mogelijk terug. Het leven gaat door ondanks de oorlog.
Naar mijn mening is het uiterst belangrijk geworden om de professionele specialisatie van journalisten te behouden. Sportjournalisten moeten bijvoorbeeld sport blijven verslaan en economische journalisten moeten economisch nieuws blijven verslaan. Vandaag moet er dringend worden gesproken over de wederopbouw van Oekraïne en het herstel van zijn industrieën nadat de oorlog voorbij is. Om dit effectief te kunnen doen, moeten professionele journalisten hun onderwerp door en door kennen en volgen wat er in hun vakgebied gebeurt.
4. Focus op feitencontrole
Het controleren van feiten is zowel belangrijk als veelgevraagd. Het Oekraïense nieuwsagentschap Ukrinform heeft bijvoorbeeld een sectie met de naam “Factcheck”. “Ukrinform garandeert zijn lezers 100% nauwkeurigheid en helpt hen om vervalsingen te herkennen en te ontmaskeren”, staat er. Het bureau zegt dat de fact-checking wordt uitgevoerd door een groep binnen de buitenlandse afdeling. De redactie kreeg training in vaardigheden op het gebied van factchecking van experts van het persbureau AFP, dat wereldwijd toonaangevend is op het gebied van informatieverificatie, en het Oostenrijkse persbureau APA.
5. Het meest veelbelovende onderwerp is IT
Bijna elk algemeen mediakanaal heeft nu een sectie gewijd aan technologie. Daarnaast worden er nieuwe professionele IT-publicaties gelanceerd in Oekraïne. De populariteit van het onderwerp wordt verklaard door het feit dat IT een economische motor is. Het zal belangrijk zijn voor de ontwikkeling van Oekraïne, nu en na de oorlog.
6. Zakelijke inhoud
Zakelijk nieuws is een ander aandachtspunt van de Oekraïense media geworden. Het onderwerp is duidelijk essentieel voor het herstel van het land. Vaak is het onderwerp de bouw, de landbouw of de horeca. Een verwante journalistieke niche is materiaal over lifestyle-onderwerpen (mode, eten, design, toerisme, enzovoort). Dit soort inhoud scoort goed op het sociale internet, wat helpt om advertenties aan te trekken. Als de eerste in lifestyle gespecialiseerde redacteur in Oekraïne is het onderwerp trends en lifestyle speciaal voor mij. Het is een nieuwe niche in de Oekraïense journalistiek, met veel interesse en potentieel. Inzicht in sociale trends, zelfs in de prognosefase, is essentieel voor het succes van bedrijven en de economie van het land als geheel.
7. Kwantiteit bepaalt kwaliteit
Een recent fenomeen in de wereldwijde media is het zogenaamde gatekeeping. Dit gaat over het vermijden van een overdaad aan nieuws en het zorgvuldiger selecteren ervan. Het kan ook de weergave op online media verhogen, ook in Oekraïne. Artikelen in toonaangevende publicaties worden steeds korter, terwijl ze net zo informatief blijven.
8. Welkom, AI! Maar live journalistiek is belangrijker
De impact van kunstmatige intelligentie (AI) is over de hele wereld voelbaar. Toonaangevende mediakanalen beginnen contentmanagementsystemen te implementeren die spraakmakende onderwerpen aanbevelen voor publicaties, die tags, koppen, enz. kiezen. AI begint schrijvers te vervangen. Tegelijkertijd wordt live journalistiek, die niet kan worden vervangen door AI, steeds waardevoller.
Olga Smetanska – Nationale unie van journalisten van Oekraïne (Kiev)
Vertaald door Harry Bowden
